Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag ontdek je de vaak over het hoofd geziene kant van de visserij-industrie: vrouwen. Vrouwen spelen een onmisbare rol, maar hun bijdragen blijven vaak onopgemerkt. Liesbeth de Haan, MSC-gecertificeerde Noordzeegarnalenvisser, deelt exclusieve inzichten in haar wereld. Ontdek hoe vrouwen zoals zij de toekomst van de visserij duurzaam vormgeven en waarom hun inzet cruciaal is.
Onmisbaar: vrouwen in de visindustrie
Wie aan de visserij denkt, denkt waarschijnlijk aan mannen op een boot - stoere kerels die zware netten uit de zee trekken. Wat echter maar weinig mensen weten: de helft van de banen in de visindustrie wordt uitgevoerd door vrouwen. Vrouwen spelen een cruciale, maar vaak onderschatte rol in de wereldwijde visindustrie. Hoewel 21% actief is in de primaire sector, blijkt uit een analyse van de gehele keten een dat er een genderpariteit in de sector is. Het aandeel vrouwen is vooral hoog in de ambachtelijke visserij, bij de visverwerking en in de visdetailhandel. Dit illustreert de onmisbare bijdrage van vrouwen in deze veronderstelde mannenwereld.
In een exclusief interview ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag geeft de MSC-gecertificeerde garnalenvisser Liesbeth de Haan inzicht in het dagelijkse leven van een vrouwelijke visser en vertelt ze over het overwinnen van genderstereotypen en haar vastberaden inzet voor duurzaamheid.
Als voorvechters van duurzaamheid en diversiteit spelen vrouwen zoals Liesbeth de Haan een cruciale rol bij het vormgeven van de toekomst van visserijen wereldwijd. Zij behoort tot de meerderheid van de Noordzeegarnalenvissers die zichzelf vrijwillig regels hebben opgelegd om de Noordzeegarnalenpopulatie te beschermen en het mariene ecosysteem in stand te houden door de MSC certificering te behalen. Consumenten belonen deze inzet door bij het kopen van Noordzeegarnalen te letten op het MSC-keurmerk!
MSC-gecertificeerde garnalenvisser Liesbeth de Haan. Copyright Liesbeth de Haan.
MSC-gecertificeerde garnalenvisser Liesbeth de Haan
Liesbeth de Haan, geboren in 1970, is visser in de MSC-gecertificeerde Noordzeegarnalenvisserij. Ze woont op Terschelling, een van de vijf Nederlandse Waddeneilanden, en is daar een van de vijf garnalenvissers in haar gemeente.Ze behoort tot de meerderheid van de Noordzeegarnalenvissers die zich vrijwillig hebben verbonden aan regels voor het behoud van de garnalenpopulatie in de Noordzee en voor het behoud van het mariene ecosysteem met de MSC-certificering. Consumenten belonen deze inzet door bij de aankoop van garnalen te letten op het MSC-keurmerk.
Als voorvechters van duurzaamheid en diversiteit spelen vrouwen zoals Liesbeth de Haan een cruciale rol bij het vormgeven van de toekomst van de visserij wereldwijd.
“Vrouwen brengen een verscheidenheid aan perspectieven en vaardigheden met zich mee die kunnen bijdragen aan duurzamere visserijpraktijken.”
Hoe ben je als garnalenvisser aan de slag gegaan?
Ik ben opgegroeid in een schilderachtig vissersdorp in Nederland. Mijn vader kocht zijn eerste vissersboot op 19-jarige leeftijd en wijdde zijn hele leven aan de visserij. Tijdens mijn kindertijd en jeugd was ik actief betrokken bij het familiebedrijf in de visserij en behaalde zelfs mijn eigen visserijdiploma. Hoewel ik vanwege andere verplichtingen zelden met de mannen op zee was, veranderde dit vele jaren later. Op dat moment was ik ontevreden over mijn huidige beroep en zocht mijn man Willem, ook visser, naar een betrouwbare partner. Zo begonnen we samen te vissen in de winter van 2019.
Hoe ziet een typische werkdag er voor jou uit?
Onze dagen zijn zo gestructureerd dat we meestal 's nachts garnalen vangen en overdag kunnen rusten. We zijn deeltijdvissers en hechten naast onze visserijverplichtingen veel waarde aan de persoonlijke verzorging van onze kinderen en het evenwicht tussen werk en privéleven. De onregelmatige werktijden kunnen uitdagend zijn, vooral als je moet wennen aan de afwisseling tussen dag- en nachtdiensten.
Wat vind je het leukste aan je werk?
Het leukste vind ik de spanning bij het binnenhalen van de netten - het is elke keer weer opwindend! Het directe contact met de natuur vult me met vreugde en versterkt mijn band met de zee.
Wat zijn volgens jou de grootste misvattingen over de visindustrie?
Een veelvoorkomend misverstand is de overtuiging dat vissers de mariene hulpbronnen roekeloos willen uitbuiten. Dit komt niet overeen met de realiteit. Veel vissers, zowel mannen als vrouwen, willen gewoon op een duurzame manier hun brood verdienen en de visbestanden behouden voor toekomstige generaties. Het is belangrijk om deze mythen te ontkrachten en de betrokkenheid van vissers die zich inzetten voor verantwoorde vangmethoden te erkennen.
Wat bracht jou ertoe een beroep te kiezen dat traditioneel gedomineerd wordt door mannen?
Ik vond het altijd makkelijker om met mannen samen te werken - de communicatie is direct en er is minder onnodig gepraat. Dankzij mijn lengte en mijn deelname aan sporten die bekend staan om sterke vrouwen, heb ik nooit problemen gehad om me te handhaven in door mannen gedomineerde omgevingen. Bovendien heb ik me nooit gebonden gevoeld aan gendernormen, maar heb ik altijd mijn passies en vaardigheden gevolgd, ongeacht de verwachtingen van de samenleving.
Welke situaties waren voor jou als vrouw een uitdaging in dit beroep?
Het omgaan met sociale normen en familieverwachtingen was soms een uitdaging. Mijn man en ik geloofden echter altijd in het doorbreken van stereotypen en het gezamenlijk nastreven van onze passies. Door onze vaardigheden en betrokkenheid te bewijzen, hebben we respect verdiend in de branche en onder onze collega's.
Welke rol speelt duurzaamheid in jouw beroep, en hoe heeft jouw houding zich ontwikkeld?
Duurzaamheid is van het grootste belang in onze branche. Maatregelen zoals verkorte vangsttijden bij afnemende bestandsgroottes en het gebruik van ontsnappingsvensters in netten om bijvangst te verminderen, zijn van cruciaal belang. De MSC-certificering in 2016 was voor ons een belangrijke mijlpaal die onze betrokkenheid voor duurzame praktijken onderstreept en ook zichtbaar maakt voor consumenten. In de loop der tijd is mijn houding veranderd van bewustzijn naar actieve implementatie. We streven er voortdurend naar om onze impact op het milieu te minimaliseren en de langetermijngezondheid van mariene ecosystemen te waarborgen.
Garnalenkotter van de MSC-gecertificeerde visser Liesbeth de Haan
Welke boodschap over het belang van duurzame visserij wil je overbrengen?
We moeten samenwerken aan duurzame visserijpraktijken om onze oceanen te behouden voor toekomstige generaties. Het gaat niet alleen om winst op korte termijn, maar om het beschermen van biodiversiteit en het behoud van mariene hulpbronnen ten behoeve van iedereen.
Geloof je dat het versterken van de rol van vrouwen in de visserij kan leiden tot een duurzamer gebruik van hulpbronnen?
Absoluut. Vrouwen brengen unieke perspectieven en vaardigheden met zich mee die kunnen bijdragen aan duurzamere visserijpraktijken. Of het nu gaat om visserij, onderzoek of monitoring - vrouwen spelen een belangrijke rol bij het vormgeven van de toekomst van de visserij. Vaak nemen vrouwen ook een centrale positie in binnen lokale gemeenschappen en hebben ze een breed netwerk. Deze netwerken kunnen worden gebruikt om het bewustzijn van duurzame visserijpraktijken te vergroten, gemeenschappen te mobiliseren en de samenwerking tussen verschillende belanghebbenden te bevorderen. Door de rol van vrouwen in de visserij te versterken, kunnen we bijdragen aan het overwegen van verschillende perspectieven, en we kunnen diversiteit, innovatie en verantwoordelijk gebruik van onze mariene hulpbronnen bevorderen, wat uiteindelijk zal leiden tot een duurzamere en rechtvaardiger branche.