Gastblogger Corné van Dooren is expert duurzaam eten bij het Voedingscentrum. Aan de hand van haring legt hij het verband uit tussen voedingsadvies, gezondheid en duurzaamheid en hoe jij daar ook aan kan bijdragen.
Haring maakt al eeuwenlang deel uit van het Nederlandse voedselpatroon. Tekenend is het beroemde schilderij van Johannes Vermeer ‘Gezicht op Delft’ (1660/’61), waarop twee haringvissersschepen staan afgebeeld. Nederland kende rond 1600 zo’n 1500 haringschepen en Delft was een belangrijke speler in de haringvangst. Om overbevissing te voorkomen werd het visseizoen wettelijk beperkt van eind juni tot december. Toch was deze maatregel niet voldoende, want eind 17e eeuw viste Delft achter het net: de vangst stortte in en de vloot kromp.
Om dit soort Delftse toestanden te voorkomen, wordt tegenwoordig ook vanuit ecologisch oogpunt naar voedingsadviezen gekeken. Vis eten levert weliswaar winst op voor de gezondheid, maar voor de biodiversiteit in zeeën en oceanen kan het nadelige gevolgen hebben. Daarom stelde de Gezondheidsraad in 2015 het visadvies bij van twee naar een keer per week (vette) vis eten. Daaraan werd toegevoegd dat het vanuit ecologisch oogpunt “wenselijk is de nadruk te leggen op vissoorten die niet overbevist worden, of die op een milieuvriendelijke manier worden gekweekt.”
Het Voedingscentrum adviseert daarom te kiezen voor duurzaam gevangen of - gekweekte soorten met MSC- of ASC-keurmerk.
Duurzaamheid meewegen in voedingsadviezen is belangrijk. Zo garanderen we dat ook toekomstige generaties zo gezond mogelijk kunnen eten. Als we meer vis eten dan aanbevolen, dan blijft er niet genoeg over voor volgende generaties. Bovendien is een keer vis eten voldoende om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen. Meer vis eten levert dus niet of nauwelijks meer gezondheidsvoordeel op.
Het Voedingscentrum trapte dit jaar af met de Eetwissel-campagne. Een van de voorgestelde Eetwissels is om vlees een keer per week te vervangen door vis. (Duurzaam gevangen) vis is niet alleen vanuit gezondheid een betere keus dan vlees, maar ook vanuit ecologische duurzaamheid. De klimaatbelasting, het energiegebruik en landgebruik van wild gevangen vis zijn meestal flink lager dan van bijvoorbeeld rund- of varkensvlees. Dus twee vliegen in een klap.
In de jaren ‘70 is de haringvisserij nog 4 jaar stopgezet vanwege overbevissing voor menselijke consumptie en vismeel. Dankzij de inzet op een duurzaam beheer van visbestanden kan de Nederlandse vissersvloot nu weer meer gecertificeerde haring aanvoeren. Zoveel zelfs dat elke Nederlander een keer per week een harinkje kan eten. Kiezen voor een ander duurzaam gevangen visje, zoals makreel of zalm, kan natuurlijk ook. Er liggen weliswaar geen haringbuizen meer in de haven van Delft, maar al bijna 700 jaar (sinds 1342) kun je bij de Visbanken in het centrum van Delft een Hollandse nieuwe happen. En ik hoop dat de komende generaties dat kunnen blijven doen, dankzij een gezonde, duurzame visvangst en daarbij passende visconsumptie.
Meer weten over duurzame haring? Bekijk dan dit mooie beeldverhaal.
