Haring

Haring heeft een gunstigere CO2 -voetafdruk in vergelijking met vlees

De CO2-voetafdruk van een aantal vis en schelpdieren is veel lager dan die van vlees, waardoor klimaatbewuste consumenten vaker vis als alternatief kunnen gaan kiezen. Vis is een van meest voedzame voedingsmiddelen, boordevol vitaminen, en voorziet in een vijfde van de dagelijkse eiwitbehoefte van meer dan 3 miljard mensen wereldwijd.   

De druk op de wereldwijde voedselproductiesystemen, met een wereldbevolking die in 2030 meer dan 8 miljard zal bedragen, zal ongekend zijn. Een grote groep wetenschappelijke instituten – onder leiding van universiteit van Stockholm en Stanford– roepen op tot een 'blauwe revolutie' oftewel vis is essentieel om de groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Zij stellen dat door klimaatverandering de druk op visbestanden alsmaar groter wordt: niet alleen door een verschuiving van het verspreidingsgebied van soorten ten gevolge van de opwarming van de oceaan, maar ook omdat de visconsumptie stijgt. Het verduurzamen van de visserij wereldwijd is daarom van essentieel belang.

Haring en andere pelagische soorten zoals makreel en sardines zijn de perfecte soort voor deze blauwe revolutie; ze bevatten veel gezonde vetzuren, de visnetten slepen niet over de bodem slepen en ze hebben vrijwel geen bijvangst.  Bovendien is het brandstofverbruik per kilo gevangen vis relatief laag, ook in vergelijking met veel vegetarische vlees- en visvervangers (een gunstige carbon footprint).

Waar wordt haring gevangen?

Niet alle haringvangst is duurzaam en afhankelijk van het vangstgebied is haring wel of niet MSC-gecertificeerd. Gelukkig zijn de vangstafspraken over de Noordzeeharing goed, en is deze visserij in 2022 weer opnieuw gecertificeerd en is er in Nederland volop MSC-gecertificeerde haring te krijgen.  

Voor de Atlantische haring geldt dit niet; die leeft in enorme scholen en er zijn verschillende bestanden. Elk bestand krijgt een apart vangstadvies, afhankelijk van hoe de visstand ervoor staat. Scholende visbestanden zoals haring, maar ook makreel worden vaak door een groot aantal landen gevangen. De drie belangrijkste scholende visbestanden in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan worden gezamenlijk bevist door de Europese Unie (EU), Noorwegen, IJsland, Rusland, de Faeröer, Groenland en het VK. Die moeten het eens zijn over de vangstafspraken. Dat ging een aantal jaar goed. Deze bestanden konden daardoor MSC gecertificeerd worden.

Maar, de geografische spreiding van de bestanden verschuift in de hele regio - een ontwikkeling die waarschijnlijk is versneld door de klimaatverandering en die een goed functionerend visserijbeheer des te urgenter maakt.  Die nieuwe geografische verspreiding heeft de verdeelsleutel van deze bestanden behoorlijk in de war geschopt. Daardoor worden een aantal bestanden veel zwaarder bevist dan wetenschappelijk wordt aanbevolen. Hoewel alle visserijlanden het erover eens zijn dat de totale toegestane vangst in overeenstemming moet zijn met het wetenschappelijke advies van de ICES, zijn ze het nog niet eens kunnen worden over hoe de vangsten dienovereenkomstig moeten worden verdeeld. In plaats daarvan stelt elk land zijn eigen vangstquota vast - met als gevolg dat alle landen regelmatig de door de ICES aanbevolen totale vangst overschrijden. Alleen al in de afgelopen vijf jaar hebben de vangsten van makreel, Atlantisch-Scandinavische haring en blauwe wijting de door de ICES aanbevolen vangsten met bijna vijf miljoen ton overschreden.  

Toekomstgericht bestandsbeheer, wetenschappelijk onderbouwde vangstquota en samenwerking tussen alle visserijnaties zijn belangrijke onderdelen van duurzaam visserijbeheer. Dit laatste is één van de centrale eisen van de MSC- Visserijstandaard. Het ontbreken van ecologisch levensvatbare quota-overeenkomsten heeft ertoe geleid dat alle makreel-, Atlantisch-Scandinavische haring- en blauwe wijting-visserij in het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan hun MSC-certificering hebben verloren. Zolang regeringen er niet in slagen overeenstemming te bereiken over de toewijzing van vangstquota en de bestanden op een duurzame manier op lange termijn te laten beheren, blijven de MSC-schorsingen van kracht.

Is haring gezond?

Er zijn genoeg redenen waarom haring al eeuwenlang een van de meest populaire eetbare vissoorten is. Het malse vlees heeft een karakteristieke, zeer intense smaak en een hoog gehalte aan belangrijke vitaminen en voedingsstoffen. 

Haring is een vette vissoort en is erg gezond. De positieve effecten op de gezondheid zijn vooral te danken aan het hoge aandeel van de sporenelementen selenium (bevordert de vetstofwisseling), jodium en fluor (belangrijk voor de vorming van tanden en botten). En de gezonde, meervoudig onverzadigde omega-3 vetzuren, die het lichaam zelf niet kan aanmaken, zijn ook in hoge mate aanwezig. Ze hebben een positief effect op de bloedsuikerspiegel en het immuunsysteem en moeten een regelmatig onderdeel van het dieet zijn. 

Hoe kun je haring eten?

Haring kan op verschillende manieren worden gegeten en bereid. Meestal belandt het als ingeblikte vis in marinades of sauzen en ook als een maatje is hij erg populair. Voor de traditionele bereiding van maatjes wordt jonge haring gebruikt vóór de geslachtsrijpheid, die rijpt in een milde pekel.

De beste haring is echter vers, want dan is de concentratie van gezonde ingrediënten het hoogst. Verse haring hoeft niet op een ingewikkelde manier bereid te worden, het lekkerste is gewoon roosteren op de grill of in een pan. Dankzij zijn intense smaak heeft hij niet veel kruiden nodig en gaat hij goed samen met salades of gekookte aardappelen. Een goed alternatief is gerookte haring, ook wel kipper genoemd. Door te roken wordt de vis geconserveerd zonder de waardevolle mineralen te verliezen.