Skip to main content
Blog

Hidde van Kersen - Programmadirecteur Benelux

Keuzes van consumenten, zoals de keuze voor MSC-gecertificeerde vis, hebben invloed op behoud van de biodiversiteit, stelt de Verenigde Naties (VN) in een rapport over het behoud van de mondiale biodiversiteit.

Deze week publiceerde de Verenigde Naties haar 5e Global Biodiversity Outlook-rapport. Een belangrijke publicatie, omdat er zonder biodiversiteit geen voedselvoorziening is. Het verlies van biodiversiteit frustreert bovendien de vooruitgang van andere, mondiale initiatieven, zoals de UN Sustainable Development Goals en het Klimaatakkoord van Parijs. Met andere woorden: het behoud van biodiversiteit is geen natuurhobby, maar biedt de voorwaarde voor het leefbaar houden van onze planeet.

Over de conclusie van het rapport kunnen we vanuit de MSC kort zijn: het rapport schetst een decennium van mislukte beloften. Geen enkele van de mondiale doelstellingen die tien jaar geleden zijn vastgesteld om de biodiversiteit in de wereld te beschermen, zijn volledig gehaald.

Verduurzaming van het visserijbeheer en duurzame visvangst, doelstelling nr 6, is een van de weinige doelen waarop wél 'goede vooruitgang' is geboekt. Want terwijl droevig genoeg steeds meer visbestanden worden overbevist, en dus in hun voortbestaan worden bedreigd, zijn er toch ook aanwijzingen dat eerder uitgeputte zeevisbestanden alsnog met succes konden worden hersteld. Maar alleen omdat het lokale visserijbeheer werd verbeterd, de illegale visserij werd aangepakt en het lokale visserijbeleid werd hervormd.

Verandering stimuleren door middel van MSC-certificering

In haar rapport wijst de VN op het MSC-keurmerk voor duurzame visserijen als een belangrijk instrument om biodiversiteit te beschermen. De VN wijst er daarbij op dat de MSC niet alleen kijkt naar behoud van visbestanden, maar naar het bredere mariene ecosysteem. Voor het voortbestaan van visbestanden moet immers ook de basis van het voedselweb behouden blijven. Dat zijn vaak uiterst kwetsbare mariene ecosystemen, zoals koraalriffen.

Juist die op het ecosysteem gerichte aanpak van het visserijbeheer is de beste manier om de exploitatie van de biodiversiteit om te keren en tegelijkertijd een duurzame voedselvoorziening te garanderen, stelt de VN.

De bijdrage die MSC-gecertificeerde visserijen aan die dubbele doelstelling leveren, blijft groeien. In de afgelopen tien jaar is het aantal aanlandingen van vis die 'gecertificeerd is als duurzame wilde vangst' verdubbeld. Meer dan 17% van de jaarlijks in het wild gevangen vis-, schaal- en schelpdierproducten is betrokken bij het MSC-programma, afkomstig van 400 visserijen over de hele wereld. Dat is van belang, omdat visserijen in het programma ieder jaar verbeteringen móeten blijven doorvoeren. Daarom tellen de keuzes die individuele consumenten maken. Kiezen voor MSC-gecertificeerde visproducten, is een keuze voor behoud van visbestanden en bescherming van biodiversiteit.

Follow the money

Een duurzame mariene economie vraagt om robuuste bescherming van onderwaternatuur, zodat visbestanden kunnen voortbestaan en oceanen de eiwitten blijven bieden voor de dagelijkse maaltijd van circa 1 miljard mensen. Voor het realiseren van die duurzame mariene economie is meer nodig dan verduurzaming van de visserij alleen. 

Doelstelling 3, het elimineren van schadelijke overheidssubsidies die de biodiversiteit kunnen schaden, heeft de afgelopen tien jaar weinig vooruitgang geboekt. De financiering van de biodiversiteit bedraagt ongeveer 80 à 90 miljard dollar per jaar - een fractie van de 500 miljard dollar aan subsidies die elk jaar worden verstrekt.

Het is moeilijk te zien hoe we een duurzame mariene economie kunnen realiseren zolang overexploitatie wordt beloond. In 2018 werd slechts 10 miljard dollar uitgegeven aan subsidies ter bevordering van duurzame visserij, terwijl 22 miljard dollar werd uitgegeven aan subsidies in verband met overbevissing door de uitbreiding van de nationale vloten. 

Blijvende inspanning op vijf fronten

In 1992 maakten wereldleiders in Rio de Janeiro afspraken om de massale achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen door een duurzaam en eerlijk gebruik van de natuurlijke hulpbronnen. Ze sloten een internationaal verdrag, het Verdrag inzake biologische diversiteit. Dit werd door 196 landen geratificeerd.

Het rapport dat deze week verscheen, geeft aan hoe treurig het is gesteld met de vooruitgang die deze landen in werkelijkheid hebben geboekt bij het nakomen van hun afspraken.

Er is volgens de UN blijvende inspanning nodig, op vijf fronten:

  • de consumptie te verminderen
  • de duurzame voedselproductie te verhogen
  • de oorzaken van het biodiversiteitsverlies te verminderen
  • de klimaatverandering te beperken
  • en de natuur te herstellen.

Anders kunnen we de verdere verbetering van de biodiversiteit wel vergeten. Alleen, dat kunnen we ons niet veroorloven. Ontdek hoe MSC actief bijdraagt aan de VN Sustainable Development Goals.