Traktat o ochronie bioróżnorodności na wodach międzynarodowych, którego celem jest utworzenie morskich obszarów chronionych obejmujących 30% światowych oceanów, zwiększa ochronę ekosystemów morskich oraz żyjących w nich organizmów.
4 marca 2023 r. w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, delegaci Międzyrządowej Konferencji ds. Bioróżnorodności Morskiej Obszarów Poza Krajową Jurysdykcją (Conference on Marine Biodiversity of Areas Beyond National Jurisdiction) podpisali Traktat o ochronie bioróżnorodności na wodach międzynarodowych (pełnym morzu1) potocznie zwany High Seas Treaty). Osiągnięte porozumienie jest zwieńczeniem rozmów, które rozpoczęły się w 2004 r.
Ustalenia Traktatu dotyczą prawie dwóch trzecich oceanów, leżących poza granicami i jurysdykcjami państw. Porozumienie zapewnia ramy prawne dla ustanowienia rozległych morskich obszarów chronionych (ang. marine protected areas, MPA), aby zwiększyć ochronę przed utratą dzikiej różnorodności biologicznej oraz określić zasady dostępu i wykorzystania zasobów genetycznych mórz. Traktat uważany jest również za kluczowy w osiągnięciu celów i postanowień dotyczących oceanów ustalonych w ramach Agendy 2030 ONZ oraz Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework.
Zdrowy, tętniący życiem ocean jest niezbędny dla rybołówstw poławiających dziko żyjące ryby i owoce morza oraz społeczności, które są od nich zależne. Ponieważ państwa dążą do ratyfikacji Traktatu, niezwykle ważne jest uznanie roli zrównoważonego rybołówstwa. Rybołówstwa posiadające certyfikat zgodności ze Standardem Zrównoważonego Rybołówstwa MSC, które prowadzą dalekomorskie połowy istotnych pod względem handlowym i ekologicznym gatunków, takich jak tuńczyk, kłykacz czy małe ryby pelagiczne, pokazują, że rybołówstwo międzynarodowe jest w stanie osiągnąć najwyższy poziom zrównoważonego rozwoju, pod warunkiem skutecznego systemu zarządzania, korzystania z najnowszej dostępnej wiedzy naukowej oraz monitoringu prowadzonej działalności.
- Istotą Traktatu jest ochrona i zrównoważone użytkowanie morskiej różnorodności biologicznej – cel wspierany przez organizację MSC i mający kluczowe znaczenie dla zrównoważonego rybołówstwa. Konieczne są jednak szybsze postępy, ponieważ oceaniczne ekosystemy stoją w obliczu rosnącej presji ze strony zmiany klimatu, przełowienia i utraty różnorodności biologicznej, połączonych z rosnącym globalnym popytem na ryby i owoce morza. Dlatego wzywamy narody do ratyfikacji Traktatu w trybie pilnym i do uznania roli rybaków wraz z decydentami politycznymi, przedsiębiorstwami i organizacjami pozarządowymi w kształtowaniu jego wdrażania. Uwzględnienie tych perspektyw będzie miało kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że Traktat wspiera bezpieczeństwo żywnościowe i źródła utrzymania miliardów ludzi na całym świecie, a jednocześnie chroni nasz niesamowity ocean – mówi Rupert Howes, Dyrektor Generalny MSC.
1 Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza. Montego Bay, 1982.12.10.
