Rybacy z Hiszpanii i Portugalii wspólnie uzyskali certyfikat MSC dla połowów sardynek iberyjskich prowadzonych przy pomocy okrężnic na wybrzeżu Atlantyku – to pierwsze rybołówstwo, które osiągnęło to dzięki takiemu sojuszowi
Certyfikat MSC potwierdza zaangażowanie obu flot w zrównoważone rybołówstwo i daje konsumentom pewność, że sardynka iberyjska pochodzi ze źródeł przyjaznych środowisku.
Ten sukces był możliwy dzięki skoordynowanym działaniom całego sektora – w tym rybaków, przemysłu przetwórczego oraz dystrybutorów. Certyfikatem objęto łącznie 317 jednostek połowowych – 132 z Portugalii i 185 z Hiszpanii – a także 15 organizacji producentów ryb z obu krajów oraz trzy kluczowe stowarzyszenia portugalskiego przemysłu spożywczego.
Występujące od Zatoki Biskajskiej po Cieśninę Gibraltarską, sardynki iberyjskie to kluczowy zasób dla Portugalii i Hiszpanii, W 2025 roku portugalski limit połowowy sardynek iberyjskich wyniesie 34 406 ton, a hiszpański – 17 332 ton. Sezon połowowy w Hiszpanii rozpoczął się w marcu i prawdopodobnie potrwa do sierpnia lub września, natomiast w Portugalii ruszył w kwietniu i zazwyczaj kończy się w listopadzie lub grudniu.
Portugalska flota była wcześniej certyfikowana jako zrównoważona, ale w 2014 roku zawieszono jej uczestnictwo w programie MSC z powodu problemów z zarządzaniem zasobami. Od tego czasu wprowadzono istotne ulepszenia – przede wszystkim nowy wieloletni plan zarządzania, obowiązujący do 2026 roku, uzgodniony w 2021 roku między Portugalią a Hiszpanią. Plan ten reguluje roczne limity połowowe, okresy zamknięcia połowów oraz ograniczenia dotyczące połowu młodych osobników, by zapewnić zrównoważone i skoordynowane zarządzanie tym wspólnym zasobem.
W 2010 roku Portugalia powołała Komisję Monitorującą Sardynki (Comissão de Acompanhamento da Pesca da Sardinha) – kluczowy organ zrzeszający naukowców, decydentów, sektor rybołówstwa i organizacje pozarządowe. Komisja odegrała istotną rolę w bieżącym monitorowaniu i dostosowywaniu środków zarządzania, przyczyniając się do długoterminowej odbudowy i ochrony zasobów sardynek.
– Gratulacje dla całej hiszpańskiej i portugalskiej floty za to niezwykłe osiągnięcie. Rybołówstwo musiało odbudować zasoby ryb, które były w bardzo złym stanie, wykazując przy tym ogromną dalekowzroczność. Wymagało to znaczących poświęceń, takich jak ograniczenie działalności połowowej oraz opracowanie nowych narzędzi, w tym planu zarządzania i ostrożnościowych zasad kontroli połowów. Dzięki tym środkom stan zasobów sardynek jest dziś znacznie lepszy niż 15 lat temu, kiedy rybołówstwo zostało po raz pierwszy certyfikowane. Co więcej, flota jest obecnie znacznie lepiej przygotowana do reagowania na zmiany w stanie zasobów i zapewnienia, że sardynki pozostaną w dobrej kondycji również w przyszłości. Mam nadzieję, że rynek doceni i nagrodzi to nieustające zaangażowanie w zrównoważony rozwój – powiedział Alberto Martin, Dyrektor Programu MSC na Hiszpanię i Portugalię.
– Ta certyfikacja stanowi ważny krok naprzód dla programu MSC, szczególnie w kontekście zarządzania zasobami małych ryb pelagicznych. Pokazuje, że dzięki skoordynowanym działaniom i dobremu zarządzaniu nawet rybołówstwa stojące w obliczy wyzwań, mogą doprowadzić do odbudowy stad i spełniać wymogi Standardu Zrównoważonego Rybołówstwa MSC. Traktujemy to również jako ważny przykład, który – mamy nadzieję – zainspiruje podobne pozytywne zmiany w zarządzaniu innymi rybołówstwami pelagicznymi, takimi jak szprot i śledź na Bałtyku, gdzie podejście ostrożnościowe i ciągłe udoskonalenia będą kluczowe dla ochrony równowagi ekosystemu i odzyskania certyfikacji MSC – skomentował Kim Stobberup, Senior Fisheries and Stakeholder Manager, Baltic and Central Europe w MSC.
– Certyfikacja ta ma istotne znaczenie z perspektywy polskiego rynku. Małe gatunki pelagiczne są ważne zarówno dla konsumentów, jak i dla przemysłu spożywczego. Przetwory konserwowe z tych ryb cieszą się dużą popularnością, dlatego cieszymy się, że certyfikacja ta zwiększa dostępność surowca pochodzącego ze zrównoważonych źródeł. Warto zauważyć, że produkty sprzedawane na polskim rynku jako “sardynki” często powstają z innych gatunków, takich jak szprot. W kontekście zawieszonych certyfikatów MSC dla połowów szprota na Bałtyku, nowa certyfikacja może pomóc polskim przetwórcom w zabezpieczeniu certyfikowanego surowca do produkcji konserw z małych ryb pelagicznych oznaczonych certyfikatem MSC – powiedziała Marta Kalinowska, MSC Country Manager na Polskę i Europę Centralną.
Ta certyfikacja pokazuje, że międzynarodowe porozumienie jest możliwe w odpowiedzi na wyzwania związane z zarządzaniem zasobami rybnymi. Miejmy nadzieję, że inne kluczowe rybołówstwa małych ryb pelagicznych dla rynku europejskiego i polskiego – jak makrela atlantycka i śledź norweski, których zasoby od kilku lat są przeławiane – pójdą tym śladem i wreszcie osiągną konieczne porozumienie polityczne w sprawie podziału kwot zgodnie z zalecanym całkowitym dopuszczalnym połowem (TAC). To kluczowe, by polscy konsumenci mogli nadal cieszyć się swoimi ulubionymi rybami – takimi jak makrela czy śledź –w przyszłości.
