Nieuwsartikels

De toekomst van de visserij in Europa lijkt momenteel onzeker. Maatregelen voor natuurbescherming, winning van duurzame energie en behoud van gezonde visbestanden verkleinen almaar het toegestane visgebied. Dat verhoogt de concurrentie tussen schepen. Bovenop deze reeds bestaande uitdagingen, doen de Brexitonderhandelingen de onzekerheid nog toenemen. 
 

De huidige situatie 

Naar aanleiding van het doorslaggevende referendum in 2016, heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie per 31 januari 2020 verlaten. Tot 1 januari 2021 geldt een overgangsperiode waarin de laatste onderhandelingen plaatsvinden. Mochten deze partijen het niet met elkaar eens worden, volgt er een Brexit zonder afspraken, wat voor de verdeling van de visgebieden en de handel niet voordelig zal uitpakken. Dit wordt ook wel een harde Brexit of No-deal Brexit genoemd. 

Hoe werken de grenzen op zee? 

De regelgeving op zee is bepaald op basis van territoriale wateren waarin een land zeerecht bezit. Dat stipuleert welke landen er mogen vissen op geselecteerde vissoorten. Deze zones zijn vastgesteld volgens het Europese gemeenschappelijke visserijbeleid. Nu het Verenigd Koninkrijk heeft besloten de Europese Unie te verlaten, moeten er nieuwe afspraken gemaakt worden over de regels binnen deze grenzen. 
 
Gevolgen voor demersale visserijen 

Nederlandse vissers vissen met kotters op tong en schol, dat is de zogeheten demersale visserij. Maar liefst 29 procent van de tong en 23 procent schol wordt door Nederlandse visserijen in Britse wateren gevangen. Wanneer dit wegvalt door een harde Brexit heeft dit dus grote gevolgen. Nederland is immers voor een groot deel afhankelijk van de Britse visgronden.  

Gevolgen voor pelagische visserijen 

Ook voor de pelagische visserij (diepzeevisserij zoals op haring, makreel en blauwe wijting) zijn het onzekere tijden. De Nederlandse vriestrawlers delen veel van de visbestanden met andere landen in Europa, wat zich vertaalt in vastgestelde quota. Deze quota zullen na een harde Brexit niet meer van kracht zijn en de Britse visgronden zullen permanent gesloten zijn voor Nederlandse trawlers. Hierdoor zullen de vangsten van Noordzeeharing, Noordoost-Atlantische haring, makreel en blauwe wijting drastisch afnemen. Met name de visgronden voor Noordzeeharing bevinden zich in Britse wateren en zullen daarom het zwaarst worden getroffen. 

Gevolgen voor MSC gecertificeerde visserijen 

Het MSC-certificaat voor duurzame visserijen staat voor duurzaam bestandsbeheer (P1), minimale ecologische impact (P2) en een goed managementsysteem (P3). Twee van deze drie principes komen door de Brexit onder druk te staan. Zonder overeenstemming tussen landen over verdeling van quota zijn er geen garanties tegen overbevissing. Zonder afspraken tussen landen wordt ook goed management lastig, bijvoorbeeld om vangstplannen aan te passen aan veranderende omstandigheden.  Deze voorbeelden illustreren dat een Brexit mogelijk veroorzaakt dat visserijen niet langer kunnen voldoen aan de criteria voor hun MSC-certificaat. Niet door hun eigen handelen, maar door keuzes van overheden. 

Het zijn dus spannende en beslissende weken voor de Europese visserijsector. Wanneer de Nederlandse MSC-gecertificeerde vissersvloot moet uitwijken naar alleen de Nederlandse exclusieve economische zone (de zone tot 200 zeemijlen waar Nederland rechten claimt), zal er veel meer onderlinge concurrentie ontstaan. Dit zal het bestaansrecht van de vloot en de duurzame visserij niet ten goede komen. Voor de haring, makreel, blauwe wijting en platvis visserijen blijft het dus hopen op voorspoedige onderhandelingen.