Er was veel te doen rond vis in de media de afgelopen week. Vissers protesteren tegen de Europese aanlandplicht; Nederlandse restaurants serveren niet-duurzame vis; duurzame visverkoop in supermarkten stijgt; beschuldiging van subsidiefraude door de Nederlandse pulsvisserij en de veiling van het eerste vaatje Hollandse Nieuwe. Deze schijnbaar op zichzelf staande berichten zijn verbonden door ėėn onstuitbare kracht: de noodzaak tot duurzaam vissen.
De aanlandplicht drijft vissers tot wanhoop. Ingesteld omdat de EU wil dat vissers selectiever te werk gaan. Natuurlijk is het beter voor visbestanden om te kleine of ongewenste vis met rust te laten - zo blijft er meer vis in de zee voor morgen. Maar hoe doe je dat in de Nederlandse platvisvloot, die soorten vangt die door elkaar zwemmen? Is de aanlandplicht wel het juiste antwoord?
En dan de verhitte Europese strijd om de pulsvisserij. Een innovatie die tot aantoonbaar minder brandstofverbruik en bodemberoering leidt dan de traditionele boomkorvisserij. Maar is puls echt duurzamer, als we nog niet genoeg weten over andere effecten, zoals op haaien en roggen en kabeljauwen? Wat weet de wetenschap wel, en wat nog niet? Wie heeft de autoriteit om feit van fictie - nieuws van nepnieuws - te scheiden?
De Nederlandse duurzame visconsumptie laat thuis en in restaurants een markant verschil zien. In de supermarkten blijkt liefst tweederde van de visomzet een onafhankelijk duurzaamheidskeurmerk te hebben, een stijging van 17% ten opzichte van vorig jaar. Maar op het restaurantmenu blijkt vooral niet-duurzame vis te staan. Waarom stappen supermarkten zo overtuigd op de duurzaamheidstrein en lijken restaurants dat veel minder te doen?
Duurzame visserij dus. Niet overbevissen, de invloed op het ecosysteem binnen de perken houden en goede controle en handhaving van de afspraken.
Het is geen vraag of het moet, maar hoe het moet. Dan gaat het dus over wie die duurzaamheid beoordeelt, wie je vertrouwt, en wat de rol van de consument is. Het is mijn stellige overtuiging dat de consument en alle andere spelers in de visketen een collectieve verantwoordelijkheid én mogelijkheid hebben om bij te dragen aan duurzame visserij wereldwijd. Verantwoordelijkheid, omdat nog steeds 25% van de visbestanden wereldwijd overbevist of uitgeput is, en daarbovenop nog eens 50% maximaal wordt bevist. Bijvangst en illegale visserij vormen grote problemen. Mogelijkheid, omdat duurzame visserij succesvol is. Heel succesvol zelfs, het levert gezonde visbestanden op en is groeiend. Als de consument én de visketen niet wegkijken, maar kiezen voor duurzaam gevangen vis, die onafhankelijk en transparant is beoordeeld, traceerbaar, op basis van wetenschappelijke informatie en volgens afspraken van de Verenigde Naties, draagt iedereen een steentje bij aan oceanen die weer bulken van het leven. Nu en in de toekomst.
